DEWÊ DA VINDÎBÎYAYÊ: BOXAZ
| dc.contributor.author | ŞİMŞEK, Kemal | |
| dc.date.accessioned | 2023-01-03T08:33:11Z | |
| dc.date.available | 2023-01-03T08:33:11Z | |
| dc.date.issued | 2018 | en_US |
| dc.department | MAÜ, EnstitülerTürkiye'de Yaşayan Diller Enstitüsü | en_US |
| dc.description.abstract | No xebat dewe ya Boxazîya ke girêdayeyê Erxenîya, aye ser ro ameyo kerdiş. Dewa Boxazî dewanê Erxenî miyan de yew dewa kirmancana. Der û dormeyê ci de dewê kurmancan û tirmenan estê. No sebeb ra dewe xisusîyetê xo esto. Dewe hetta ewroyî nê şertan miyan de kamîya xo vindî nêkerda. Armancê nê xebatî no yo ke na dewe bido şinasnayiş. Her çiqas dewe erdê ci binê bendawî de manenê û dewe tewirtewir sebeban ra koçê şaristanan bikero zî hema kamîya xo, xo vîr ra nêkerda. Her ke şino ziwanê ci vindî beno, labelê no wezîyet hemme kurdan miyan de wina yo. Dewe de ver bi serranê 2000’î bi tesîrê televîzyonan û moda û şiyayîş ameyişê şaristanan ziwan de bedilyayiş lez bi. Hendek ke aver şi keynekan xo miyan de kirdî wedart. Na dewe tarîx de cayê ko muhîm girotênê. Seba ke awa ci esta her wext tewir-tewir milletî tede bica bîyê. Ewro Zêbî, Zêndan, Xanoqe, Diyarê Sirtî, Opey de xirabeyê verînan estê. Derû dorme de qet cayê de hendek xirabeyî çînê. Tiya ra yeno famkerdiş ke na hereme de rewnayo ke însan bica bîyo. Dewe de awe esta, erde xo estê, koyî, daristan û zergunî estê. Wexto ke nê heme şertî bêrê yew ca ûca însanî rê beno cayê do maqul. Nê xebatî de çekûyê kirmanckî, dimilî û zazakî ameyê şixulnayîş. Miyan ra yew nêameyo vîjnayiş. Nê xebatî de armanc o yo ke na dewe ya tarîxî û zergune bêro naskerdene û ziwan û kulturê aye sero xebatî bêrê kerdiş. | en_US |
| dc.description.abstract | Bu çalışma Ergani’ye bağlı Boğaz köyü üzerinde yapılmış bir çalışmadır. Boğaz köyü, Ergan’nin köyleri arasında bir Zaza köyüdür. Etrafında Kurmanc ve Türkmen köyleri bulunur. Köy, bu özelliğinden dolayı enem arz etmektedir. Köy geçmişten günümüze bu lehçeyi konuşan yalnız bir köy olması, köy açısından dezavantajlı bir durum yaratmıştır. Bu dezavantajlı şartlar altında bile dilini kaybetmemiştir. Bu çalışmanın amacı bu köyü tanıtmaktır. Her ne kadar köyün arazileri baraj dolayıı ile sular altında kalsa ve insanlar çeşitli nedenlerle köyden kentlere göç etse bile şimdiye kadar kendi kimliğini koruyabilmiştir. Ancak her geçen gün dili yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Bu durum diğer Kürtler için de geçerlidir. Köyde 2000’li yıllara doğru televizyonların, modanın ve şehirler ile yaşanan yoğun ticaretin sonucu dilde değişim hızlandı. O kadar ilerledi ki bu değişim genç kızlar kendi aralarında Zazaca’yı ortadan kaldırdılar. Bu köy tarihte önmli bir yere sahiptir. Bir akarsuya sahip olduğu için tarihin her döneminde farklı milletler tarafından mesken edilmiştir. Zêbî, Zêndan, Xanoqe, Diyarê Sirtî, Opey gibi yerlerde eski yerleşim harabeleri görülmektedir. Bu civarda bu köyün dışında bu kadr harabeye sahip bir köy yoktur. Buradan da anlaşılıyor ki bu köye yerleşim çok eski dönemlerde başlamıştır. Köyde akarsu, araziler, dağlar, ormanlık alanlar ve yşillik alanlar mevcuttur. Bütün bu şartlar bir araya gelince burası insaalr iççin makul bir yer olmuştur. Bu çalışmada zazaki, dimili ve kirmancki kelimeleri kullanılmıştır. Keelimelerden herhangi biri seçilmemiştir. Bu çalışmada amaç; bu tarihi ve yeşillikler dolu köyün tanınmasını sağlamaktır. Dili ve kültürü üzerinde çalışmaların yapılmasını sağlamaktır. | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12514/3243 | |
| dc.language.iso | ku | en_US |
| dc.publisher | Mardin Artuklu Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.rights | CC0 1.0 Universal | * |
| dc.rights.uri | http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/ | * |
| dc.subject | Boxaz, Ziwan, Arê, Vindîbîyayiş, mîmîcry | en_US |
| dc.subject | Boğaz, Dil,Değirmen,Mimicry | en_US |
| dc.title | DEWÊ DA VINDÎBÎYAYÊ: BOXAZ | en_US |
| dc.type | Project | en_US |
