KENTSEL PLANLAMADA EKONOMİK RANT POLİTİKALARI ÜZERİNE BİR DENEME: MARDİN ÖRNEĞİ
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2019
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
ÖZET
Yüksek Lisans Tezi
Kentsel Planlamada Ekonomik Rant Politikaları Üzerine Bir Deneme:
Mardin Örneği
Medya Aydın
Mardin Artuklu Üniversitesi
Fen Bilimler Enstitüsü
Mimarlık Anabilim Dalı
2019 : 142 Sayfa
Günümüzde dünyanın globalleşmesiyle birlikte dünya genelinde kültür turizmine ilgi
artmıştır. Bu bağlamda kültür turizminde önemli bir potansiyele sahip tarihi Mardin kentine
yurt içi ve yurt dışında ilgi artmaya başlamıştır. 2000 yılında UNESCO Dünya Kültür
Mirası adaylığı süreciyle gündemde olan kent, televizyon dizilerinde reklam edilmeye
başlanmış ve medyada "çok dillilik", "birçok kültürün kardeşçe yaşadığı", "ezan ve çan
sesinin birlikte yükseldiği" söylemleri ile "Türkiye kültürel mozaiği"nin önemli bir parçası
imajıyla tanıtılmıştır.
Bu doğrultuda ilgililerin dikkatini çeken kentte destekler artmış olup 2000 yılı sonrası
ekonomik çıkmazda olan kent için turizm bir kurtuluş kapısı olarak, görülmüş ve turizm
odaklı çalışmalar yapılmıştır. Sorun şu ki gelen turistin gezme güzergahı günümüzde ana
arter konumundaki 1. Caddenin ötesine pek geçememiştir. Organik sokak dokusundan
oluşan kentte, 1. Cadde; 1915 yılında Alman askerlerinin birçok yapıyı yıkması ve traşlaması
ile oluşmuştur. Bunun sonucu bir Ortaçağ kenti görümündeki Mardin kenti, motorlu araç
trafiğine açılmış ve tarihi doku bu süreçlerden sonra özellikle 1950-1990 yılları arasında,
kentte yapılan betonarme yapılarla değişmiştir. Bu durum sonucunda tarihte geniş
çarşılarıyla, ticari ilişki ağlarında önemli bir noktadaki kente, yeni yerleşim bölgelerinin de
oluşumuyla bir merkez kayması görülmüş ve oluşan mekansal rant ile kentte bir sosyal
adaletsizlik durumu baş göstermiştir.
Bu tezin amaçlarından biri son yüzyılda ekonomik çıkmazda olan kentte 2000 yılından sonra
UNESCO-turizm odaklı yapılan çalışmaları derlemek ve bu bağlamda kentin son yüzyıldaki
IX
sosyo-ekonomik dinamiklerine değinmektir. Tezin bir diğer amacı ise kentin bugünkü
süreçlerini ve sorunlarını daha iyi okuyabilmek adına 2000 yılı öncesi ticari ilişki ağlarına ve
XX. yüzyıldaki değişimine değinmektir.
Bu kapsamda bu tez, giriş ve sonuç bölümleri dışında iki bölümden oluşmaktadır. İkinci
bölümde, Mardin çarşılarının tarihi, sit alanları dışında gelişen alanlar, XX. yüzyılda değişen
kent dokusundaki gelişmeler ve aksaklıklar aktarılmıştır. Tezin üçüncü bölümünde kurumlar
tarafından önerilen ve uygulanan planlar ve bunların medyadaki yansımaları aktarılmıştır. Bu
bölümde değişen turizm dinamikleri ile konjonktürel yapının yarattığı rant ekonomisini
yorumlayabilmek adına sit alanlarındaki yapı sahipleri ile yapılan görüşmelere de yer
verilmiştir. Sonuç bölümünde ise projelerin hem fiziki hem de sosyal bağlamda kent
ölçeğinde yarattığı sorunsallar Guy Debord’dan yararlanılarak kent ölçeğinde
değerlendirilmiştir
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Mardin Çarşıları, Yenişehir, Modernizm, Turizm, Rant, Gösteri toplumu
