EVLİYA ÇELEBİ SEYAHATNAMESİNDE KÜRTLER
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2015-01-27
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Tarih boyunca pek çok seyyah Kürtlerin yaĢadığı coğrafyaya uğramıĢ ve
bilgiler aktarmıĢtır. ÇalıĢmamızın konusunu Evliya Çelebinin bölgeye yaptığı
seyahat süreci oluĢturmaktadır. Evliya Çelebi, akrabası Melek Ahmed PaĢa‟nın
Diyarbekir ve Van Beylerbeyliği görevinden dolayı on bir yıl kadar Kürtlerin
yaĢadığı yerleri gezmiĢtir. Bu süreçte halkın yaĢantısını çok iyi bir Ģekilde izleme
fırsatı bulan müellif bu izlenimlerini büyük bir sabırla aktarmıĢtır. Ġdari yapı,
ekonomik faaliyetler, sosyal ve kültürel hayat, dil ve edebiyat alanlarında
Seyahatnamede aktarılan bilgiler büyük önem taĢımaktadır. Ġdari hususta geniĢ
bilgiler aktaran seyyah Yavuz Sultan Selim devrinden itibaren Kanuni Sultan
Süleyman devrine kadar Safevilerle yaĢanan çatıĢma sürecine geniĢ yer vermiĢtir.
Evliya Çelebi ekonomik faaliyetlere de değinmiĢtir. Ticaret, tarım, hayvancılık
önemli geçim kaynaklarıydı. Bunlara bağlı olarak dericilik, ipek üreticiliği ve
dokumacılık gibi el sanatları geliĢmiĢti. ġehirlerde yaĢanan zengin ve hareketli
sosyal hayat hakkında da geniĢ bilgiler aktarılmıĢtır. On iki farklı Kürt lehçesi
hakkında da bilgi veren müellif kendi yaptığı Kürtçe sözlük çalıĢmasına da
eserinde yer vermiĢtir. Müellif eserinin büyük bir kısmında kendi gözlemlerine
yer vermiĢtir. Ancak bazı yerlerde de görüĢtüğü insanlardan ve geçmiĢte yaĢamıĢ
tarihçilerden alıntılar yapmıĢtır. Seyahatnamede abartılı bazı anlatımlara ve ilginç
benzetmelere de sıklıkla yer verilmiĢtir. Dili ustalıkla kullanan seyyah bazen de
kendi türettiği deyim ve kalıpları kullanmıĢtır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Seyahatname, Evliya Çelebi, Ekrâd (Kürtler), Kürdistan.
