Di kilamên Elî Sîzer de şopên baweriya Elewîtiyê
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2020
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Mardin Artuklu Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Kürt toplumu içerisinde birçok farklı inanç grubu mevcut olup bu inançlardan bir tanesi de Aleviliktir. Alevi Kürtler; inanç, kültür ve gelenekleri bakımından Kürt toplumu içersinde ayrı bir yere sahiptir fakat bu topluluk her ne kadar kendine has bir konuma sahip olsa da günümüzde bu topluluğun inancı yavaş yavaş büyük bir değişime uğramakta, Alevilik inancı adım adım kendi doğasından uzaklaşmakta ve bu topluluğa dair doğrulara birçok çalışmada değinilmemektedir. Bu çalışmadaki amacımız Ali Sizer'in deyişleri örneğiyle Alevi Kürtlerin deyişlerinde, Alevi Kürtlerin inançlarının izlerini tespit etmektir. Aleviler, inançlarını daha çok deyişleri yoluyla ifade ettiklerinden, onların deyişlerinde inançlarının birçok izi görülebilir ve böylelikle bu inancın doğası daha çok anlaşılabilir. Elbette bu çalışmayı yaparken sadece Alevilerin deyişlerine yer vermedik; farklı kaynaklara göre Alevilik inancı, Alevilerin tarihi, Alevi-Kızılbaş isimlerinin anlamı, halife Ali ve Alevilik ilişkisi, Osmanlı, Safevi ve Türkiye devletleri zamanında Alevi-Kızılbaşların durumu konularına değindik ve aynı zamanda saha çalışmalarından derlediğimiz bilgilere de yer verdik. Alevilik inancı hakkında bilgiler verildikten ve Ali Sizer'in deyişleri bu inanca göre yorumlandıktan sonra Sizer'in, deyişlerinde bu inancın birçok unsurundan söz ettiği ve deyişlerinde bu inanca ait birçok unsuru koruduğu açıkça ortaya çıkmıştır.
There are many different beliefs in Kurdish society. One of these beliefs is Alevism. Kurdish Alevis have a different place in the Kurdish society with their faith, culture and traditions. However, although this community has a different position, the belief of this community is gradually changing, the Alevi faith is gradually moving away from its nature and the truths about this community are not mentioned in many studies. Our aim in this study is to determine the traces of the beliefs of the Alevi Kurds in the kilams of the Alevi Kurds with the example of the kilams of Ali Sizer. Since Alevis express their beliefs more through their kilams, many traces of their beliefs can be seen in their kilams so that the nature of this belief can be more understood. Of course, we did not only mention the kilams of the Alevis in this study; we explained the Alevi faith, the history of the Alevis, the meaning of the Alevi-Kizilbash names, relationship between caliph Ali and Alevism, at the time of Ottoman, Safavid and Turkey states status of Alevi-Kizilbash, according to different sources and we also included the information we gathered from field studies. After giving information about Alevi faith and Ali Sizer's songs were evaluated according to this faith it became clear that he mentioned many elements of this faith in his kilams and he preserved many important elements of Alevi faith in these kilams.
There are many different beliefs in Kurdish society. One of these beliefs is Alevism. Kurdish Alevis have a different place in the Kurdish society with their faith, culture and traditions. However, although this community has a different position, the belief of this community is gradually changing, the Alevi faith is gradually moving away from its nature and the truths about this community are not mentioned in many studies. Our aim in this study is to determine the traces of the beliefs of the Alevi Kurds in the kilams of the Alevi Kurds with the example of the kilams of Ali Sizer. Since Alevis express their beliefs more through their kilams, many traces of their beliefs can be seen in their kilams so that the nature of this belief can be more understood. Of course, we did not only mention the kilams of the Alevis in this study; we explained the Alevi faith, the history of the Alevis, the meaning of the Alevi-Kizilbash names, relationship between caliph Ali and Alevism, at the time of Ottoman, Safavid and Turkey states status of Alevi-Kizilbash, according to different sources and we also included the information we gathered from field studies. After giving information about Alevi faith and Ali Sizer's songs were evaluated according to this faith it became clear that he mentioned many elements of this faith in his kilams and he preserved many important elements of Alevi faith in these kilams.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Deyiş, İnanç, Alevi, Alevilik, Ali Sizer, Kilam, Faith, Alevi, Alevism, Ali Sizer Di nava civaka Kurdan de gelek baweriyên ciyawaz hene. Yek ji van baweriyan jî Elewîtî ye. Kurdên Elewî bi bawerî, çand û kevneşopiyên xwe di nava civaka Kurdan de xwedanê cihekî cuda ne lê herçiqasî ku Kurdên Elewî di cihekî cuda de bin jî îro baweriya wan hêdî hêdî ber bi guherîneke mezin ve diçe û ev bawerî gav bi gav ji xwezaya xwe dûr dikeve herwiha rastiyên vê civakê jî di gelek lêkolînan de nayêne nîşandan. Di vê xebatê de armanca me ev e ku bi mînaka kilamên Elî Sîzer, di kilamên Elewiyên Kurd de Gopên baweriya wan bêne diyarkirin. Ji ber ku Elewî baweriya xwe hîn zêdetir bi rêya kilamên xwe tînine zimên dê mirov karibe gelek Gopên vê baweriyê di kilamên wan de bibîne û xwezaya vê baweriyê çêtir fêhm bike. Lê helbet wextê ku me ev kar kiriye, me bes cih nedaye kilaman, me, li gorî çavkaniyên cuda di heqê baweriya Elewiyan, dîroka wan, wateya navên Elewî-Qizilbaş, têkiliya Eliyê xelîfe û Elewîtiyê, di dema dewletên Osmanî, Safewî û Tirkiyeyê de rewGa Elewî-Qizilbaşan de agahî dane û herwiha me cih daye agahiyên ku me di xebatên qadê de berhev kirine. Piştî ku di heqê baweriya Elewîtiyê de agahî hatine dayîn û kilamên Sîzer li gorî vê baweriyê hatine nirxandin bi awayekî zelal kifş bûye ku Sîzer di kilamên xwe de qala gelek hêmanên vê baweriyê kiriye û gelek hîmên girîng ên vê baweriyê di kilamên xwe de parastine. Peyvên Sereke: Kilam, Bawerî, Elewî, Elewîtî, Elî Sîzer, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
