Mısır Islahında Dihaploid Teknolojisi ile Saf Hat Geliştirilmesi

yıldırım, Mehmet; Albayrak, Önder; Bayhan, Merve; Özkan,Remzi; Akıncı, Cuma; Kızılgeçi, Ferhat; Biçer, Behiye Tuba

Mısır Islahında Dihaploid Teknolojisi ile Saf Hat Geliştirilmesi

dc.authorid	0000-0002-7884-5463	en_US
dc.authorscopusid	57024050900	en_US
dc.authorwosid	AAP-4767-2021	en_US
dc.contributor.author	yıldırım, Mehmet
dc.contributor.author	Albayrak, Önder
dc.contributor.author	Bayhan, Merve
dc.contributor.author	Özkan,Remzi
dc.contributor.author	Akıncı, Cuma
dc.contributor.author	Kızılgeçi, Ferhat
dc.contributor.author	Biçer, Behiye Tuba
dc.date.accessioned	2024-01-22T12:10:26Z
dc.date.available	2024-01-22T12:10:26Z
dc.date.issued	01/08/2023	en_US
dc.department	MAÜ, Meslek Yüksekokulları, Kızıltepe Meslek Yüksekokulu, Tohumculuk Bölümü	en_US
dc.description.abstract	Klasik mısır ıslahında ıslah süresinin uzun olması, yüksek mali finans ve iş gücü gerektirmesi yeni hibrit çeşit geliştirmede özellikle küçük ve orta ölçekli ıslah kuruluşlarının mısır ıslahı yapmasını güçleştirmektedir. Bu bariyeri kırmak için son yıllarda uygulamaya konan in vivo haploidi tekniği yukarıda sayılan avantajlarının yanısıra seleksiyon etkinliğini artırmakta, tam homozigotluk sağlamakta, moleküler marker tekniklerinin uygulanması için uygun saflık sağlamaktadır. Bu çalışmada induser kullanarak in vivo maternal haploid bitki elde etme yönteminin mısır ıslahında kullanılma potansiyeli araştırılmıştır. Çalışmada kendilenmiş hat elde etmek için Karadeniz Bölgesi yerel mısır popülasyonları ve haploid bitki elde edilmesinde tozlayıcı olarak RWS ve RWK-76 induser (indirgeyici) genotipleri materyal olarak kullanılmıştır. Çalışmanın kromozom katlama, tohum çoğaltımı ve bitki yetiştirme işlemleri Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü laboratuvar, sera ve deneme arazisinde 2016, 2017 ve 2018 yıllarında yürütülmüştür. DH hatlar 3 adet ticari hibrit çeşidiyle melezlenmiş ve bu melezleme sonucunda 9 melezde tekerrürlü deneme kuracak kadar tohum elde edilmiştir. 2018 yılında DH hatlardan elde edilen test melezleri 3 tekerrürlü olarak tesadüf blokları deneme desenine göre ekilerek yetiştirilmiş ve bazı tarımsal özellikler yönünden değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre başta tane verimi olmak üzere bitki boyu, ilk koçan yüksekliği, gövde çapı, yaprak eni ve SPAD, koçan ağırlığı, koçan boyu, koçan çapı, koçanda sıra sayısı, koçan sırasında tane sayısı ve uç boşluk uzunluğu, sömek çapı, koçanda tane ağırlığı özellikleri yönünden standart çeşitleri aşan DH melez kombinasyonları saptanmıştır. İn vivo haploid bitki elde etme yönteminde başarıyı en çok düşüren aşamanın DH bitkilerin kendilenmesi aşaması olduğu belirlenmiştir. Bu çalışmada mısır ıslahında bir bütün olarak başarıyla kullanılabileceği ortaya konmuştur. Yerel mısır çeşitlerimizin hem bu yöntemin uygulanmasına uygun olduğu hem de ıslahta doğrudan anaç olarak kullanmak için uygun genotipik potansiyele sahip olduğu belirlenmiştir. DZ-M-13 x Gariz, DZ-M-56 x Elioso, DZ-M-67 x Elioso-1 ve DZ-M-67 x Excel-1 DH melezleri tane verimi bakımından öne çıkan genotipler olmuşlardır. Ayrıca test melezlerinde incelenen özellikler arasında tane verimi ile bitki boyu, ilk koçan yüksekliği, koçanda tane sayısı ve koçan ağırlığı arasında pozitif ve önemli korelasyon ilişkileri saptanmıştır.	en_US
dc.identifier.uri	https://hdl.handle.net/20.500.12514/5733
dc.institutionauthor	Kızılgeçi, Ferhat
dc.language.iso	tr	en_US
dc.relation.ispartof	Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi	en_US
dc.relation.publicationcategory	Makale - Ulusal - Editör Denetimli Dergi	en_US
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess	en_US
dc.subject	Bitki ıslah	en_US
dc.subject	haploid	en_US
dc.subject	Hibrit çeşit	en_US
dc.subject	induser	en_US
dc.subject	mısır	en_US
dc.subject	yerel çeşit	en_US
dc.title	Mısır Islahında Dihaploid Teknolojisi ile Saf Hat Geliştirilmesi	en_US
dc.title.alternative	Inbred Line Improvement with Doubled Haploid Technology in Maize Breeding	en_US
dc.type	Article	en_US