ATATÜRK BARAJ GÖLÜ’NDEKI CYPRINUS CARPIO (LINNAEUS, 1758)’NUN KAS DOKUSU YAĞ ASIDI IÇERIĞININ MEVSIMSEL DEĞIŞIMI,
Küçük Resim Yok
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
GİRİŞ
C. carpio, dünyada hemen hemen her yerde bulunan hızlı büyüyen
ve üreme yeteneği iyi olan, eti lezzetli tatlısu balığıdır. Omnivor olup, su
böcekleri, kurtlar ve diğer hayvanlarla beslenir. Üreme dönemi ilkbahar
mevsiminde gerçekleşmektedir (Geldiay ve Balık, 1996). Sazan balığı çeşitli su koşullarına toleranslı bir türdür. 4-30 °C arasındaki su sıcaklık değişimlerine hızlı uyum sağlar (Aydın, 1984).
Kalp hastalıklarından depresyona kadar birçok hastalık üzerine faydalarından dolayı balık yağlarıyla ilgili çokça çalışmalar yapılmaktadır. Balık
yağının faydaları içerdiği EPA ve DHA adı verilen n-3 yağ asitlerinden
kaynaklanmaktadır. Yapılan çalışmalarda, Eskimolarda kalp krizi riskinin
oldukça düşük olduğu, bunun da besin olarak tüketilen yağlı balıklardan
ileri geldiği bildirilmiştir (Dyerberg, 1990, Sinclair ve O’dea, 1990). Balık
yağlarındaki EPA ve DHA’nın kalp damar hastalıkları, depresyon, romatizma, şeker hastalığı, tansiyon, kanser gibi birçok hastalıktan korunmada
önemli etkisi olduğu görülmüştür (Nettleton, 2000). Genel olarak ω3 yağ
asitlerinin (ALA (Alfa linolenik asit:18:3n-3), EPA ve DHA) özellikle büyüme, gelişme, kan lipitleri ve lipoprotein seviyeleri üzerine yararlı etkileri
olduğu (Siscovick vd., 1995; İmre ve Sağlık, 1998; Tanakol vd., 1999);
eksikliğinde ise cilt hastalıkları, anemi, görme bozuklukları, enfeksiyona yatkınlık gibi rahatsızlıkların ortaya çıktığı bilinmektedir (Steffens ve
Wirth, 2005).
PL, zarların önemli bileşenleridir ve eikosanoid metabolizmasında
öncü işlev görürken, TAG, enerji kaynağı olarak kullanılır (Henderson ve
Tocher, 1987). Bu nedenle, bazı türler arasında karşılaştırma yapmak için
hem TAG hem de PL’deki yağ asidi bileşimi araştırılmalıdır.
C. carpio’nun kas dokusu yağ asidi analizi ile ilgili çeşitli çalışmalar
yapılmıştır (Geri vd., 1995; Rasoarahona vd., 2004; Tokur vd., 2006; Güler
vd., 2008; Yeganeh vd., 2012).
Fakat Atatürk Baraj Gölü’nde dişi ve erkek C. carpio’nun kas dokusu
yağ asidi kompozisyonunun mevsimsel değişikliklerin etkileri hakkında
çalışma yoktur.
Bu çalışmada Atatürk Baraj Gölü’nden toplanan dişi ve erkek C. carpio’nun kas dokusu total lipit, PL ve TAG yağ asitleri içeriğinin mevsimsel
değişimleri ile eşeye bağlı farklılıkların karşılaştırılması amaçlanmıştır.
