ZİRKİ BEYLİKLERİ VE BEYLERİ TARİHİ
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2017-03-21
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Zirki coğrafyası bugün, Diyarbakır‟ın Lice ve Hazro ilçeleri ile Siirt‟in Baykan
ilçesini kapsamaktadır. Zirki bölgesi sırasıyla Selevkos, Bizans, İslam, Selçuklu,
Karakoyunlu, Akkoyunlu, Safevi ve Osmanlı hâkimiyetlerine girmiştir. Zirki bölgesinde
Zirki soyundan gelenlerin oluşturmuş olduğu dört beylik mevcuttur. Bu beylikler şöyledir:
Atak Beyliği, Derzin Beyliği, Tercil Beyliği ve Gırdıkan Beyliği‟dir. Atak ve Tercil Beyliği
Diyarbakır bölgesinde, Derzin ve Gırdıkan Beyliği ise Siirt bölgelerinde yaşam alanı
bulmuşlardır. Zirki soyunun geldiği kişi ise Şeyh Hasan Zerraki olduğu kabul görmektedir.
Şeyh Hasan Zerraki‟nin Şam vilayetinden Mardin vilayetine, oradan da Atak bölgesine
geçtiği rivayet edilir. Şeyh Hasan Zerraki‟nin oğulları burada hüküm sürmüş; daha sonra ise
Tercil, Derzin ve Gırdıkan bölgelerine gidip bu bölgelerde beylikler kurup yönetmişlerdir.
Kurulan bu beyliklere Zirki ya da Zırkan beylikleri denilmektedir. Zirki beylikleri Çaldıran
Savaşı öncesi Şii İran‟a bağlıyken Çaldıran Savaşı‟ndan sonra ise diğer Kürt beylikleri gibi
Osmanlı hâkimiyetine girip Osmanlı idaresinde hükümet sancakları ve yurtluk ocaklık
sancakları şeklinde yönetilmişlerdir. 19. yüzyılda Osmanlının merkezileşmesi ile beraber,
beylik statüleri ellerinden alınmıştır. Osmanlının merkezileşmesi ile birlikte yeni düzene
uymayan bazı Zirki beyleri Sivas ve Edirne gibi batı şehirlerine yerleştirilmişlerdir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Atak, Derzin, Zirki, Lice
