MODERN ULUS-DEVLET ANLAYIŞININ EPİSTEMOLOJİK TEMELİ VE ELEŞTİRİSİ
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2017-03-31
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Hayatın her alanına ilişkin yapılan bilimsel ve felsefî araştırma ve
çalışmalarda epistemolojik tercihler çok büyük önem taşırlar. Bu epistemolojik
tercihler araştırma ve çalışmaların sonuçları üzerinde etkili olurlar. Modern hayatın
her alanının kurgulanmasında, şekillenmesinde ve gelişiminde başat rol oynayan
modern epistemoloji, iki ana eksen üzerine oturur. Birinci eksende yer alan ve
modern epistemolojinin ana damarını oluşturan “tekçi” epistemolojik yaklaşımlar;
tekçi, mutlakçı, kesinlikçi ve evrenselci bilgi anlayışlarıyla, bu niteliklere sahip
dünya görüşlerine ve ideolojilere referans oluştururlar. Tıpkı fizik dünya gibi
toplumsal dünyanın da söz konusu niteliklere sahip bilgi aracılığıyla,
gerçekleştirilecek projeler ve mühendislik faaliyetleriyle yönetilebileceğini ve
denetlenebileceğini savunurlar. Nitekim modernleşme sürecinin sosyal, kültürel,
ekonomik ve siyasal boyutlarına ilişkin ortaya atılan otoriter ve totaliter ideolojiler
ile bu ideolojilerin hayata geçirilmesine yönelik uygulanan bütün politikalar hep bu
modernliğin disipline edici epistemolojik yaklaşımından beslendi. Modernleşme
sürecinin önemli çıktılarından biri olan modern ulus-devlet modeli, bu modelin
düşünsel temelini oluşturan ulusçu ideolojiler ve modern ulus-devlet modelinin bütün
kural, kurum ve mekanizmaları da varlıklarını ve meşruiyetlerini bu epistemolojik
yaklaşımlardan aldılar. Modern epistemolojinin ikinci ekseninde yer alan “çoğulcu”
epistemolojik yaklaşımlar ise, akla ve deneye sınırlı bir rol biçtiklerinden dolayı,
daha çoğulcu bir zemin üzerine otururlar. Buna bağlı olarak sosyal ve siyasal alanda
iv
özgürlükçü ve çoğulcu bir yaklaşımı temsil ederler. Modernliğin özgürleştirici
boyutunu temsil eden bu yaklaşım, ulus-devlet modelinin yarattığı sorunların
aşılmasında referans alınabilecek bir yaklaşımdır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
epistemoloji, modernizm, ulus-devlet, ulusçuluk
