Hilweşangerî di Berhemên Hesenê Metêyî da
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Hesenê Metê yek ji wan nivîskarên kurd ên xerîbîyê ye ku xwedî şêwaz û rêbazeke taybetî ya edebî ye. Nivîskar di bin karîgerîya postmodernîzmê da li dijî vegêranên mezin û binyadên sîyasî û îdeolojîk ên civak û edebiyata kurdî bi rêbaza xwe ya hilweşanger derdikeve pêş û bi vî alîyê xwe jî di edebîyata kurdî da cihekî resen ji xwe ra çê dike. Ev gotar ji bo nîşandana vî alîyê wî hatîye nivîsîn. Ji ber vê çar pirtûkên wî yên çîrokan û pênc roman û romanokên wî hatine vekolîn. Di encama vê vekolînê da derket ku nivîskar di piranîya çîrok, roman û romanokên xwe da binyadên gotara marksîst, serok û partîyên otorîter, nivîskarên qure, pêgîr û kêrnehatî, karakterên ronakger û gotara dînî hildiweşîne û bergeheke nû li ber edebîyata kurdî vedike. Metê dema vê dike hertim bi şêwazeke îronîk berê xwe dide van dîyardeyan û ji teknîka xewnê, berevajîkirina karakterên dîrokî û têkelkirina xewn û rastîyê sûd werdigire. Ji vî alîyî ve berhemên Hesenê Metêyî vekirî ne û rê li ber xwendevanên çalak vedikin da ku ew jî bibin beşek di afirandina manayên deqên edebî da.
Kürt göçmen yazarlarından biri olan Hesenê Metê kendine has bir üslup ve yönteme sahiptir. Postmodernizmin etkisinde kalan yazar Kürt Edebiyatı ve toplumunun büyük anlatılarına ve siyasi ve ideolojik yapılarına karşı yapısökümcü yöntemi ile öne çıkmaktadır. Hesenê Metê bu yönü ile Kürt Edebiyatında özgün bir yere sahiptir. Bu makale, Hesenê Metê’nin bu yönünü ortaya koymak amacıyla yazılmıştır. Bu amaçla yazarın dört öykü kitabı ve beş roman ve kısa romanı incelenmiştir. Bu incelme sonucunda yazarın çoğu öykü ve romanlarında marksist söylem, otoriter parti ve başkanlarını, mağrur, angaje ve başarısız yazarları, aydınlanmacı karakterleri ve dini söylem gibi yapıları yapısöküme tabi tuttuğu ve bu yaklaşımı ile Kürt Edebıyatına yeni bir perspektif sunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Metê bunu yaparken bu olgulara her zaman ironik bir üslupla yönelmekte ve rüya tekniği, tarihi karakterlerin ters okunması, gerçeğin ve rüyanın iç içe geçirilmesi tekniklerinden yararlanmaktadır. Bu yönüyle Hesenê Metê’nin eserleri açık metin özelliği taşıyıp edebi metin anlamlarının yaratılmasında aktif okuyucuyu teşvik etmektedir.
Hesenê Metê who is one of migrant writers has a unique literary style and method. He distinguishes with his desconstructive method under the effects of postmodernism against big narratives and political and ideological structures of both Kurdish society and literature. With this respect, he has a unique placein Kurdish literature. This article aims to reveal this aspect of him. For this purpose, four story books and five novels of him are analysed. As a result of the analysis, it is found that he deconstructs structures of Marxist discourse as well as otoriterian leader and political parties; arrogant, affiliated and useless writers; enlightened character and religious discourse, by doing these he opens a new page for Kurdish literature. When doing this, Metê always handle these phenomena with a ironical style and he takes advantage of dream technique, upturning historical characters and mixing dream and facts. In this perspective Hesenê Metê’s works are open and they lead active reader to take part in creating meanings of literary texts.
Kürt göçmen yazarlarından biri olan Hesenê Metê kendine has bir üslup ve yönteme sahiptir. Postmodernizmin etkisinde kalan yazar Kürt Edebiyatı ve toplumunun büyük anlatılarına ve siyasi ve ideolojik yapılarına karşı yapısökümcü yöntemi ile öne çıkmaktadır. Hesenê Metê bu yönü ile Kürt Edebiyatında özgün bir yere sahiptir. Bu makale, Hesenê Metê’nin bu yönünü ortaya koymak amacıyla yazılmıştır. Bu amaçla yazarın dört öykü kitabı ve beş roman ve kısa romanı incelenmiştir. Bu incelme sonucunda yazarın çoğu öykü ve romanlarında marksist söylem, otoriter parti ve başkanlarını, mağrur, angaje ve başarısız yazarları, aydınlanmacı karakterleri ve dini söylem gibi yapıları yapısöküme tabi tuttuğu ve bu yaklaşımı ile Kürt Edebıyatına yeni bir perspektif sunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Metê bunu yaparken bu olgulara her zaman ironik bir üslupla yönelmekte ve rüya tekniği, tarihi karakterlerin ters okunması, gerçeğin ve rüyanın iç içe geçirilmesi tekniklerinden yararlanmaktadır. Bu yönüyle Hesenê Metê’nin eserleri açık metin özelliği taşıyıp edebi metin anlamlarının yaratılmasında aktif okuyucuyu teşvik etmektedir.
Hesenê Metê who is one of migrant writers has a unique literary style and method. He distinguishes with his desconstructive method under the effects of postmodernism against big narratives and political and ideological structures of both Kurdish society and literature. With this respect, he has a unique placein Kurdish literature. This article aims to reveal this aspect of him. For this purpose, four story books and five novels of him are analysed. As a result of the analysis, it is found that he deconstructs structures of Marxist discourse as well as otoriterian leader and political parties; arrogant, affiliated and useless writers; enlightened character and religious discourse, by doing these he opens a new page for Kurdish literature. When doing this, Metê always handle these phenomena with a ironical style and he takes advantage of dream technique, upturning historical characters and mixing dream and facts. In this perspective Hesenê Metê’s works are open and they lead active reader to take part in creating meanings of literary texts.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Hesenê Metê, Yapısöküm, Postmodernism
Kaynak
Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
10
Sayı
1
Künye
Ergün, Z. (2022). Hilweşangerî di Berhemên Hesenê Metêyî da . Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 10 (1) , 1-19 . DOI: 10.18506/anemon.466164
