Teza Lîsansa Bilind Tesrîfa teremaxî

dc.contributor.advisorAcar, Hayrullah
dc.contributor.authorÜneşi, Aydın
dc.date.accessioned2023-09-02T12:05:17Z
dc.date.available2023-09-02T12:05:17Z
dc.date.issued2016
dc.departmentMAÜ, EnstitülerYaşayan Diller Enstitüsü, Kürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalıen_US
dc.description.abstractVan"ın Bahçesaray (Muks) ilçesine bağlı Yaylakonak (Teremax) köyünde dünyaya gelen Eliyê Teremaxî, 16-17. Yüzyıllarda yaşamış bir kürt medrese bilginidir. Teremaxî Kürt dili tarihinde ilk defa Arapça gramerini Kurmanci Kurtçesiyle kaleme almıştır. Teremaxi eserinde Kurmanci Kurtçesi gramerine de özel bir yer ayırmış, bunun yanı sıra Arapça, Farsça ve Kurmanci Kürtçesi gramerlerini karşılaştırmıştır. Çünkü O dilbilimci olarak Kurmanci Kürtçesiyle Arapça ve Kurmanci Kürtçesi gramerleri hakkında nesir olarak kürtçe eser yazan ilk kişidir. Tesrifa Teremaxî'nın ilk elyazmasi 1850"li yıllarında Hakkari"de bir mollanın yanında bulunmuş olup, Mela Mahmûdê Bazîdî onun bir örneğini kaydetmiş ve Kürt medreseleri ile eserin yazarı hakkında bir önsöz eklemiştır. Rusyanın Erzurm konsolosu A. Jaba eseri Leningrad (Petersburg)"ta bulunan Sovyet Bilimler Akedemisi arşivine göndermiş olup,eser günümüze kadar burada muhafaza altında bulunmaktadır. Marûf Xeznedar da el yazmayı oradan alarak 1971'de Bağdat'ta, bir önsözle birlikte yayınlamıştır. Eser bir giriş ile 31 bölümden oluşmuş olup medrese mensuplarından Arapçaya yeni başlayacaklar için hazırlanmış. Tesrifa Teremaxî"nin transkripsiyonu ve dilinin günümüz konuşma diline adapte edilmesiyle şive, dil gramer açısından incelenmesi, Kurmanci Kürtçesi çalışmaları için önemli bir dayanak olmuştur. Tesrîf tarîhsel boyutlarıyla, Kürdistan medreseleri müfredatı içerisindeki ders kitaplari arasında önemli bir yer edinmiştir.en_US
dc.description.abstractEliyê Teremaxî was born in the village Teremax near Mukus, Van and he lived in turn of the 16th and 17th century. He is the first person who wrote of Arabic grammar in Kurmanji Kurdish. In his book Teremaxî detached a section for grammar of Kurmanji Kurdish as well as he compared the grammars of Arabic and Kurmanji Kurdish. Therefore, he is considered as the first Kurdish linguistic who wrote of the Arabic and Kurmanji Kurdish grammars in Kurmanji Kurdish. The manuscr pt of Conjugat on by Teremaxî was d scovered by an mam n Hakkar n 1850. Mela Mahmûdê Bazîdî made a copy of t and wrote a prologue about Kurd sh madrasahs and the author. A. Jaba, the Russian Consul of Erzurum, sent a copy of the work to the Soviet Academy of Sciences in Leningrad. Marûf Xeznedar obtained it from there and published it with a prologue in Baghdad in 1971. The work, which consists of one introduction and 31 sections, was prepared for the new students of madrasahs to learn Arabic. The subject of this thesis has been in an interesting position in terms of characteristics of tradition of madrasahs in general and of Kurdish madrasahs. Conjugation by Teremaxî has been transcribed and updated as well as analyzed in terms of style, language and grammar in order to constitute a crucial support for the modern studies on Kurmanji Kurdish. With regards to its historical features, The Conjugation has had an important position among the textbooks of curriculum of madrasahs in Kurdistan.en_US
dc.identifier.endpage125en_US
dc.identifier.startpage1en_US
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=OykDDeWBWTL9-Wm52sZBrNKlUiFdw-nTu4_A0MU7H5wLZRKKt14xK73lh2sf3N2k
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12514/4132
dc.identifier.yoktezid447747en_US
dc.institutionauthorÜneşi, Aydın
dc.language.isokuen_US
dc.publisherMardin Artuklu Üniversitesien_US
dc.relation.publicationcategoryTezen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectEliyê Teremaxîen_US
dc.subjectSerf-Tesrîfen_US
dc.subjectMela Mahmûdê Bazîdîen_US
dc.subjectmedreseen_US
dc.subjectA. Jabaen_US
dc.subjectEl yê Teremaxîen_US
dc.subjectArab c conjunct onen_US
dc.subjectMela Mahmûdê Bazîdîen_US
dc.subjectmadrasahen_US
dc.subjectA. Jabaen_US
dc.subjectDilbilimen_US
dc.subjectLinguisticsen_US
dc.subjectDoğu Dilleri ve Edebiyatıen_US
dc.subjectEastern Linguistics and Literatureen_US
dc.subjectTürk Dili ve Edebiyatıen_US
dc.subjectTurkish Language and Literatureen_US
dc.subject16. yüzyılen_US
dc.subject16. centuryen_US
dc.subject17. yüzyılen_US
dc.subject17. centuryen_US
dc.subjectAli Teramahien_US
dc.subjectAli Teramahien_US
dc.subjectEdebiyaten_US
dc.subjectLiteratureen_US
dc.subjectKürtleren_US
dc.subjectKurdishen_US
dc.subjectKürtçeen_US
dc.subjectKurdishen_US
dc.subjectSözlü anlatımen_US
dc.subjectOral narrativeen_US
dc.subjectSözlü edebiyaten_US
dc.subjectOral literatureen_US
dc.subjectVanen_US
dc.subjectVanen_US
dc.subjectVan-Bahçesarayen_US
dc.subjectVan-Bahçesarayen_US
dc.titleTeza Lîsansa Bilind Tesrîfa teremaxîen_US
dc.title.alternativeTeremaxi'nin tasrif'i (metin ve inceleme )en_US
dc.typeMaster Thesisen_US

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Yükleniyor...
Küçük Resim
İsim:
447747.pdf
Boyut:
4.87 MB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
Açıklama:
Tam Metin / Full Text