ŞEHBENDERZÂDE FİLİBELİ AHMED HİLMİ’NİN ALLAH VE İNSAN TASAVVURU

Küçük Resim

Dosyalar

10.33415-daad.1049541-2162076.pdf (515.46 KB)

Tarih

2022

Yazarlar

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu makalenin amacı Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi’nin Allah ve insan hakkındaki görüşlerini incelemektir. Son dönem Osmanlı düşünürlerinden olan Filibeli’nin Allah ve insan kavramlarına ilişkin görüşleri felsefî ve tasavvufî niteliktedir. Tanrı ve ruhu inkâr eden pozitivist düşüncenin yaygınlık kazandığı bir dönemde Filibeli’nin din savunusu temelde vahdet-i vücûd görüşüne dayanmaktadır. Vücûd sıfatına sahip tek hakikatın olduğunu savunan Filibeli, insanı Allah’ın irade ve kudret sıfatlarının bir tecellisi ve yansıması olarak tanımlar. Ona göre insan ruh ve cesedin vahdetidir. Yeryüzünde şahsiyet sahibi yegâne varlık insan olup ona bu özelliğini idrak ve ahlak sahibi oluşu verir. Ahlak için dinin zorunlu olması, insanın dine muhtaç oluşunun temel sebebi niteliğindedir. Filibeli vahdet-i vücûdu savunsa da Allah tasavvurunda teşbihi reddetmiştir. Keza Filibeli aşırı tenzihî yoruma çıkmışsa da özellikle Batı düşüncesinde görülen bu tip yorumların dünyevileşmeye ve oradan da deizme yöneleceğini fark etmiş ve kendine has bir yorumla vahdet-i vücûd düşüncesinde somutlaşan Tanrı tasavvuruna ağırlık vermiştir. Hakikati tek varlığa indirgemiş olan Filibeli’nin insan yorumu, ruh ve din ile sıkı bir ilişki içerisindedir. Sekülerizmin gölgesinde din karşıtlığının ivme kazandığı bu dönemde Filibeli’nin görüşlerini incelemek, günümüz akaid ve kelam probleminin çözümüne katkı sağlayacağına inanıyoruz.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Kelam, Şehbenderzâde, Filibeli, Allah, İnsan, Vahdet-i Vücûd, Materyalizm

Kaynak

Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi

WoS Q Değeri

N/A

Scopus Q Değeri

Cilt

22

Sayı

1

Künye

Ünverdi, M., Ünverdi, V. (2022). "ŞEHBENDERZÂDE FİLİBELİ AHMED HİLMİ’NİN ALLAH VE İNSAN TASAVVURU". Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 22 / 1, 635-664 . https://doi.org/10.33415/daad.1049541

Bağlantı

https://doi.org/10.33415/daad.1049541
 https://hdl.handle.net/20.500.12514/3091
 https://www.webofscience.com/wos/woscc/full-record/WOS:000782802900023?AlertId=d383397b-4355-449e-9419-70f9e0e77c15&SID=EUW1ED0D20h9VmzTnXJRFru4mp4Xr
 https://search.trdizin.gov.tr/yayin/detay/1068745/sehbenderzade-filibeli-ahmed-hilminin-allah-ve-insan-tasavvuru

Koleksiyon

WoS İndeksli Yayınlar Koleksiyonu
Temel İslam Bilimleri Bölümü Koleksiyonu
TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu