19. ve 20. Yüzyılda Siverek ve Havalisinde Aşiret İlişkileri ve Akışkan Bir Konargöçer Aidiyeti: Karakeçililer
Yükleniyor...
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Siverek Karakeçilerine dair ulaşılabilen erken dönem malumat, 15. yüzyılda Akkoyunlu Uzun Hasan adına kaleme alınan Kitab-ı Diyarbekriyye adlı eserden alınmaktadır. Aşirete ve alt kollarına dair iktisadî ve çeşitli kayıtlar, tahrir ve ahkam defterlerinde bulunmaktadır. 16. asırda Milli Aşireti’ne mensub Milli Akkeçili ve Milli Karakeçili olarak tasnif edilmiştir. Sultan II. Abdülhamid döneminde 1903 senesinde basılı bir risaleden Karakeçilerle ilgili yeni bilgilere ulaşılmaktadır. Risalede Özbek diyarından geldikleri belirtilen aşiretin anıldıkları aile adları, meskûn mahalleri, yüklendikleri vazife ve işlevlerle ilgili bilgiler yer almaktadır. Karakeçi Aşireti’nin Urfa kolu ise, 19. ve 20. yüzyıllarda kendisine bağlı birçok kabileyle Siverek Sancağı’nda yaşamaktaydı. Risalede, anılan Özbek Karakeçilerinin Siverek Karakeçileriyle bağlantılarına dair bir bilgi yoktur. Bununla birlikte Siverek Karakeçilerine bağlı kabileler de tarih boyunca Anadolu’nun çeşitli mahallerinden Siverek mıntıkasına gelerek Karakeçi kimliği etrafında birleşmişlerdir. Birlik etrafında oluşan güç temerküzü ve konfor alanı Karakeçilik mensubiyetine doğru akışkan olarak tavsif edilen bir kimliğin benimsenmesini sağlamıştır. Aşiret, 19. yy. sonlarında 45 ve 46 numaralı iki alayla Hamidiye Süvari alaylarına katılmışlardır. Aşiretin Hamidiye devlet zırhına bürünmesiyle çevre aşiretlerle aralarındaki problemler askeri kimlikleriyle girift bir hale dönüşmüştür. Siverek ve çevresindeki asayişin hükümete akseden yönü, mahallin hazineye katkısının kesintiye uğramasının engellenmesidir. Bu sebeple Hükümet, çatışan aşiretler arasında ılımlı bir siyasetle barışçıl çözümler üretmeye çabalamıştır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Siverek, Karakeçili Risalesi, Akışkan Kimlik, Hamidiye
Kaynak
Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
11
Sayı
3
Künye
A. DVNS.AHK.DB..d, DAD (Diyarbekir Ahkâm Defteri) 1, 58-2, fi Evail-i Şevval 1157, 07-17.11.1744.
A. DVNS.AHK.DB..d, DAD 1, 58-3, fi Evail-i Şevval 1157, 07-17.11.1744.
BEO.(Bab-ı Ali Evrak Odası), 1309/98124-2, 20 Safer 1316/10 Temmuz 1898.
BEO., 1309/98124-4, 27 Teşrin-i Sani 1314/09.12.1898.
BEO., 1309/98124-1, 5 M 1317/16.05.1899.
BEO., 1309/98124-3, 4 Zilhicce 1316/15.04.1899.
BEO., 1838/137837-1, 22 M 1320/01.05.1902.
BEO., 1838/137837-2, 18 Nisan 1318/01.05.1902.
BEO., 1899/142401, 2 Ca 320/07.08.1902.
BEO., 2314/173512, 30 M 1322/16.04.1904.
